آیا خوانده می تواند در فرضی که خواسته بیشتر از پانصد میلیون ریال و تا یک میلیارد ریال تقویم شده با ایراد به میزان تقویم خواسته به صلاحیت دادگاه ایراد نماید؟

برای پاسخ به این پرسش حقوقی ابتدا به نظریه های ارائه شده در این باره توجه کنید:

نظر اول:

ملاک صلاحیت دادگاه صلح برای ارجاع پرونده، تقویم خواسته نیست بلکه بهای واقعی آن است.

اصولا هر مبلغی که خواهان به عنوان خواسته در دادخواست خود می نویسد تعیین کننده صلاحیت مرجع رسیدگی کننده می باشد که برابر قوانین ایران خواسته تا یک میلیارد ریال در صلاحیت دادگاه صلح و بیشتر از آن در صلاحیت دادگاه های عمومی می باشد.

اگر خوانده دعوا به بهای خواسته اعتراض داشته باشد و ایراد خوانده به تقویم بهای خواسته مؤثر در صلاحیت دادگاه باشد این اعتراض موثر است و باید با جلب نظر کارشناس نسبت به تعیین بهای واقعی خواسته اقدام شود.

در این صورت اگر معلوم شود که بهای واقعی خواسته بیشتر از مبلغی است که خواهان به عنوان بهای خواسته خود تعیین کرده دعوای طرح شده در دادگاه صلح به دلیل عدم صلاحیت رد می شود و برای رسیدگی به دادگاه عمومی ارجاع می گردد. پس معتقدین به این نظر ملاک صلاحیت دادگاه صلح را بهای واقعی خواسته می دانند.

نظر دوم:

ملاک صلاحیت دادگاه صلح برای ارجاع پرونده، تقویم خواسته است نه بهای واقعی آن.

با توجه به استنادات معتقدین به اینکه ملاک صلاحیت دادگاه، تقویم خواسته از سوی خواهان است و منطقی به نظر نمی رسد که خوانده برای کم بودن خواسته بخواهد اعتراض کند چون تنها دلیل قابل قبول برای اعتراض خوانده به مبلغ خواسته می تواند از بابت امکان تجدید نظرخواهی باشد که در فرض سوال این دعوا قابل تجدیدنظر است پس دلیلی دیگری برای اعتراض باقی نمی ماند.

به نظر می رسد که چنین اعتراضی نباید قابل قبول باشد. به عبارتی خارج کردن پرونده از صلاحیت دادگاه صلح و ارجاع آن به دادگاه عمومی سودی برای خوانده نخواهد داشت! بنابراین چنین ایرادی پذیرفته نمی شود.

در قانون آیین دادرسی مدنی اعتراض به بهای خواسته از نظر هزینه دادرسی و تجدیدنظر خواهی ملاک است نه از نظر تغییر یا تعیین صلاحیت دادگاه. در دعاوی طرح شده در دادگاه عمومی حقوقی ایراد و اعتراض خوانده  به بهای خواسته تنها به دلایل مذکور پذیرفته می شود.

پس بهای خواسته همان مبلغی است که خواهان در دادخواست تعیین کرده. چه بسا خواهان با علم به اینکه بهای واقعی خواسته بیشتر از نصاب قانونی یک میلیارد ریالی در صلاحیت دادگاه صلح است می خواهد تنها بخشی از حق مالی خود را مطالبه کند و این اقدام جایی برای ایراد ندارد.

برابر ماده ۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی چنانچه نسبت به بهای خواسته بین اصحاب دعوا اختلاف حاصل شود و اختلاف ‌، مؤثر در مراحل بعدی رسیدگی باشد،(امکان تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی) دادگاه قبل از شروع رسیدگی با جلب نظر کارشناس ، بهای خواسته را تعیین خواهد کرد. در نتیجه ملاک صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی ارزش واقعی خواسته است.

برابر مواد ۶۱، ۶۲ و ۶۳ آیین دادرسی مدنی و ماده ۱۲ قانون شورای حل اختلاف ، با ملاحظه متن این مواد بیان می گردد که در ماده ۶۱ آیین دادرسی مدنی بحث صلاحیت وارد نشده است و صرفاً هزینه دادرسی را مطرح نموده که طبق تقویم خواسته تعیین می گردد.

پس برای ایراد عدم صلاحیت دادگاه صلح ،خوانده نمی تواند به میزان مبلغ خواسته تعیین شده توسط خواهان اعتراض نماید.

بر اساس مواد ۶۱ و بعد قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان می‌تواند ارزش خواسته را کمتر از نصاب قانونی تعیین کند تا دادگاه صلح ، صالح به رسیدگی باشد. پس نظر اول که در ابتدای نوشتار بیان شد درست نیست و  نظر دوم صحیح است پس ملاک صلاحیت دادگاه صلح تقویم خواسته است.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق پیوند زیر برای شما فراهم می‌باشد.