از ابتدای مرداد ۱۴۰۴ کلیه درخواست های صدور گواهی انحصار وراثت صرفاً از طریق سامانه سهیم (سامانه هویت یکتای ملی ایرانیان) به نشانی https://sahim.sabteahval.ir انجام می شود.

در این نوشتار نکات کاربردی مهمی درباره مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت از سامانه سهیم و مرجع صدور آن در چارچوب قوانین ایران بیان می کنیم.

صدور گواهی انحصار وراثت از طریق سامانه سهیم تحول دیجیتالی مهمی در عدالت الکترونیکی کشور محسوب می شود.

یکی از اولین اقداماتی که پس از فوت کسی ، وراث متوفی برای تعیین تکلیف اموال او باید انجام دهند انحصار وراثت است.

مراحل درخواست انحصار وراثت

قبلا وراث با مراجعه حضوری به شورای حل اختلاف و ارائه مدارک لازم به‌صورت دستی درخواست انحصار وراثت می دادند اما هم اکنون با راه‌اندازی سامانه سهیم از طرف قوه قضائیه، امکان ثبت الکترونیکی درخواست صدور گواهی انحصار وراثت فراهم شده است.

به موجب بخشنامه مزبور کلیه دفاتر خدمات قضایی موظف اند از ابتدای مرداد ماه سال ۱۴۰۴ از پذیرش کلیه دادخواست های انحصار وراثت که به صورت حضوری تهیه شده اند خودداری کنند.

مفهوم گواهی انحصار وراثت

گواهی انحصار وراثت یک سند قضایی است که در آن مشخص می شود چه کسانی ورثه متوفی هستند و سهم‌الارث هر یک از آن‌ها چقدر است. داشتن این گواهی برای انجام امور اداری، بانکی، مالیاتی، نقل‌وانتقال املاک و... ضروری است.

پس اگر یکی از نزدیکان شما فوت کرد باید در اولین فرصت نسبت به دریافت این گواهی اقدام کنید که با الکترونیکی شدن مراحل دریافت آن بدون مراجعه حضوری می توانید این گواهی را بگیرید.

سامانه سهیم چیست؟

سامانه سهیم یکی از زیرمجموعه‌های عدالت الکترونیک قوه قضاییه است که به‌منظور ثبت درخواست‌های قضایی در امور ارث و انحصار وراثت راه‌اندازی شده است.

این سامانه امکان درخواست گواهی انحصار وراثت به صورت غیرحضوری را فراهم کرده و دسترسی آن برای همه شهروندان با داشتن امضای الکترونیکی یا احراز هویت ثنا میسر است.

مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت از طریق سامانه سهیم

۱. ورود به سامانه

آدرس سامانه سهیم

(https://sahim.sabteahval.ir)

ورود از طریق حساب کاربری ثبت‌شده در سامانه ثنا یا با کد ملی و رمز.

۲. ثبت مشخصات متوفی

شامل نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه، تاریخ فوت، محل فوت و شماره گواهی فوت.

3. اعلام مشخصات وراث

تعیین هویت و نسبت وراث با متوفی، همراه با درج مشخصات فردی و کد ملی.

4. بارگذاری مدارک مورد نیاز

1. گواهی فوت رسمی
2. شناسنامه باطل‌شده متوفی
3. تصویر کارت ملی یا شناسنامه وراث
4. استشهادیه محضری
5. گاهی صلح‌نامه یا وصیت‌نامه 
6. پرداخت هزینه دادرسی (الکترونیکی)
7.  ارجاع به شورای حل اختلاف محل فوت متوفی

شورا پس از بررسی مدارک و ابلاغ عمومی در روزنامه، گواهی انحصار وراثت را صادر می‌کند.

مزایای استفاده از سامانه سهیم

1. تسریع در فرآیند صدور گواهی
2. کاهش مراجعات حضوری
3. حذف کاغذبازی و صف‌های طولانی
4. افزایش شفافیت و دسترسی آسان به وضعیت درخواست

مرجع صادر کننده گواهی انحصار وراثت

حتی اگر درخواست صدور گواهی انحصار وراثت به‌صورت آنلاین ثبت شود ، شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی صالح به رسیدگی است.

البته در صورت وجود ورثه غایب، محجور یا نامعلوم، گواهی تنها پس از بررسی دقیق توسط دادگاه صادر می‌شود.

توجه داشته باشید اگر وصیت‌نامه رسمی یا عادی وجود داشته باشد، باید حتماً در پرونده بارگذاری گردد.

نتیجه‌گیری

تحول دیجیتال در دستگاه قضایی از طریق سامانه سهیم، گامی مثبت در جهت تسهیل خدمات حقوقی برای شهروندان است.

با استفاده از این سامانه، فرایند صدور گواهی انحصار وراثت برای مردم ساده‌تر، سریع‌تر و شفاف‌تر می شود. با این حال، آگاهی از قوانین و مقررات مربوطه  از طریق مشاوره حقوقی تخصصی با وکلا و کارشناسان حقوقی و رعایت الزامات قانونی همچنان ضروری است.