۲۴
آبان
قرارداد کار یک قرارداد لازم است که طرفین آن (کارگر و کارفرما) هر وقت بخواهند نمی توانند آن را برهم بزنند. لذا برای فسخ یا خاتمه قرارداد کار (اخراج و استعفای کارگر) باید شرایط و مواد قانونی خاصی را رعایت نمایند
قرارداد کار
قرارداد کارگر و کارفرما عبارت است از قرارداد کتبی و شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می دهد.
مطابق قانون، قرارداد کار یک قرارداد لازم است که طرفین آن (کارگر و کارفرما) هر وقت بخواهند نمی توانند آن را برهم بزنند. لذا برای فسخ یا خاتمه قرارداد کار (اخراج و استعفای کارگر) باید شرایط و مواد قانونی خاصی را رعایت نمایند.
در این نوشتار در مورد برهم زدن قرارداد کار و قانون اخراج کارگر و مسئولیت های کارگر و کارفرما پس از فسخ قرارداد کار و نحوه استعفا از کار و آثار قانونی عدم موافقت با استعفا و انصراف از کار که منجر به اخراج از کار کارگر شود،توضیح داده می شود.
سوالات متداول و اساسی درباره اخراج و استعفای کارگر در قانون کار ایران
- قوانین ترک کار کارگر در قانون کار بعد از اتمام قرارداد در وزارت کار چیست؟
- قرارداد کار موقت با مدت معین چگونه است؟
- شرایط ترک کار بدون قرارداد چیست؟
- استعفا چیست؟
- آیا اخراج کارگر بدون قرارداد شامل مواد قانون می شود؟
- شرایط فسخ قرارداد کار چیست؟
- نحوه و قوانین اخراج کارگر بدون قرارداد و قوانین استعفا از کار چگونه است؟
- حق و حقوق کارگر اخراج شده بدون قرارداد چیست؟
- شرایط اخراج کارگر در قانون کار چیست؟
- در نامه ترک کار کارگر به اداره کار چه مواردی باید نوشته شود؟
- ماده 21 قانون کار در این خصوص چه مطلبی را بیان نموده است؟
- اگر با استعفا موافقت نشود چه اعمالی را می توان انجام داد؟
- عدم تحویل قرارداد به کارگر از نظر قانون چه نتایجی دارد؟
اخراج و استعفای کارگر در قانون کار
موارد خاتمه قرارداد کار ، نحوه استعفا از کار یا انصراف از کار و اخراج کارگر
- فوت،بازنشستگی و از کار افتادگی کلی کارگر.
- انقضای مدت در قرارداد کار با مدت موقت و عدم تجدید آن
- پایان کار در قراردادهای مربوط به کار معین
- فسخ قراردادکار به نحوه مقرر در متن قرارداد
- کاهش تولید و تغییرات ساختاری در اثر شرایط اقتصادی ،اجتماعی ،سیاسی و لزوم تغییرات گسترده در فناوری.
- استعفای کارگر و یا اخراج کارگر (ماده ۲۱ قانون کار).
آثار اخراج و استعفای کارگر در قانون کار
همانطور که بیان گردید قرارداد کار عقد لازمی است که طرفین آن در هر زمانی اختیار خاتمه دادن به آن را ندارند، برهم زدن قرارداد کار از جانب کارفرما، اخراج کارگر و برهم زدن قرارداد کار از جانب کارگر، استعفای کارگر می باشد. که نتیجه حاصل از این اقدامات فسخ قراردادکار است.
که هر یک دارای شرایط ، آثار و ضمانت اجراهایی هستند.
عوامل اخراج کارگران
تغییر در وضعیت مالی کارفرما و تغییرات عمده در شرایط اقتصادی کشور و شرایط کار هر یک می تواند به عنوان عاملی برای اخراج کارگران محسوب شود.
زیرا هزینه ها و میزان حقوق و مزایای حاصل از اجرای قرارداد کار ارتباط مستقیمی با تعداد کارگران دارد. که در برخی شرایط خاص کارفرما چاره ای جز اخراج کارگران و فسخ قرارداد کار ندارد.
عدم کارایی کارگر و عدم مهارت او در کار مورد نظر،یکی دیگر از دلایل اخراج کارگر می باشد. که کارفرما برای جلوگیری از ورود ضرر و زیان و اجرای صحیح موضوع قرارداد کار مجبور به اخراج کارگر می شود.
به طور کلی برای اخراج کارگر نیاز به وجود دلایل موجه و طی مراحل قانونی خاصی همانند تنظیم اظهارنامه قضایی و ابلاغ آن می باشد.
طرفین قرارداد کار باید توجه داشته باشند در موقع انعقاد قرارداد در خصوص تمامی موارد مهم(مدت قرارداد، حقوق و مزایا ،پرداخت خسارات، موضوع قرارداد، چگونگی اجرای تعهدات، مرخصی ها و ...) با یکدیگر توافق نمایند و تمامی موارد را به طور کتبی در قرارداد کار درج نموده و امضا نمایند.
مسلماً برای آگاهی از حقوق و مزایای ناشی از قرارداد کار معین و تکالیف متقابل میان طرفین نیاز به یک مشاوره حقوقی تنظیم قرارداد کار وجود خواهد داشت.
توصیه می شود جهت کسب اطلاع از قانون حاکم بر قرارداد کار مزبور همچنین در جهت حفظ حقوق قانونی خود از مشاوره حقوقی آنلاین در آنی مشاور بهره مند شوید.
اخراج و استعفای کارگر در قانون کار
بررسی اخراج کارگران در قراردادهای کار بلند مدت و کوتاه مدت:
معمولا در قراردادهای کوتاه مدت، کارفرما اقدام به اخراج کارگران نمی کند، زیرا طی نمودن مراحل قانونی و توجیه اقدام خود مستلزم صرف زمان بیشتری می باشد. لذا ترجیح می دهد صبر کند تا مدت قرارداد پایان یابد.
ولی در قراردادهای بلند مدت یا دائمی و یا در موارد خاصی که کارفرما بنابر هر دلیلی مجبور به اخراج کارگر شود، باید مراحل قانونی آن را طی نماید و حقوق و مزایای کارگر را پرداخت کند. در غیر این صورت با ضمانت اجراهای قانون کار مواجه می شود.
مرجع حل اختلاف کارگر و کارفرما
به عنوان مثال ماده ۲۷ قانون کار:
هرگاه کارگر در انجام وظایف محوله قصور کند و یا آیین نامه های انضباطی کارگاه را پس از تذکرات کتبی نقض کند، کارفرما حق دارد تا با جلب موافقت شورای اسلامی کار، مطالبات ،حقوق معوقه و حق سنوات کارگر را به وی پرداخت کرده و قرارداد کار را فسخ کند و یا به تعبیری کارگر را اخراج کند.
در صورت عدم حصول توافق میان کارگر و کارفرما، موضوع به هیئت تشخیص روابط کارگر و کارفرما ارجاع می‌شود و در صورت عدم حل و فصل ، در هیئت حل اختلاف کارگر و کارفرما به موضوع رسیدگی و نظر نهایی داده خواهد شد.
اخراج غیرقانونی
در صورتی که اختلاف در خصوص اخراج کارگر در مراجع فوق منجر به عدم اخراج کارگر شود و کارفرما بر خلاف نظر مراجع رسیدگی‌کننده اقدام به اخراج کارگر نماید در این مورد اخراج غیر قانونی محسوب می شود.
همچنین در مواردی که کارفرما پس از رفع حالت تعلیق(مرخصی تحصیلی بیماری سربازی نظام وظیفه و ...) از پذیرفتن کارگر خودداری کند این عمل وی نیز در حکم اخراج غیر قانونی است.
به کارگرانی که در چنین موقعیت کاری قرار می گیرند توصیه می شود برای تنظیم دادخواست و تنظیم لایحه دفاعیه و طرح دعوی ابتدا با یک مشاور قرارداد کار یا وکیل قراردادها مشورت نمایند تا با ناآگاهی از حقوق قانونی خود، متضرر ضرر و زیان نشوند.
ضمانت اجرای اخراج غیر قانونی کارگر
بر اساس ماده ۲۱ قانون کار در صورت اخراج غیر قانونی، کارگر باید در پی مدت ۳۰ روز به هیئت تشخیص مراجعه نمایند (در صورتی که کارگر دلایل موجه داشته باشد)، و هرگاه کارفرما نتواند ثابت کند که نپذیرفتن کارگر مستند به دلایل موجه بوده به تشخیص هیئت مزبور مکلف به بازگرداندن کارگر به کار و پرداخت حقوق و مزد وی از تاریخ مراجعه به کارگاه می باشد و اگر نتواند آن را ثابت کند به ازای هر سال سابقه کار ۴۵ روز آخرین مزد به وی پرداخت نماید.
آثار استعفای کارگر در قانون کار
۱-استعفا چیست؟
استعفا یعنی درخواست فسخ قرارداد کار از کارفرما و انصراف کارگر از ادامه کار.
۲-استعفای کارگر چه آثاری دارد؟
مطابق قانون ، کارگر حق استعفا دارد و هیچ کس مجبور به اشتغال به کار خاصی نمی شود. ولی برای استفاده از این حق باید مراحل قانونی و شرایط استعفا رعایت گردد. تا به این طریق به حقوق کارفرما نیز خلل وارد نشده و کارفرما متحمل ضرر و زیان مالی نگردد.
مهمترین اثر استعفای کارگر فسخ قرارداد و خاتمه کار می باشد.
۳- در صورتی که کارگری تصمیم به استعفا بگیرد چه اقداماتی باید انجام دهد؟
کارگری که استعفا می دهد موظف است یک ماه به کار خود ادامه داده و بدوا استعفای خود را کتباً به کارفرما اطلاع دهد و در صورتی که حداکثر ظرف مدت ۱۵ روز انصراف خود را کتباً به کارفرما اعلام نماید، استعفای وی منتفی تلقی و عدم موافقت استعفا را شامل می شود.
کارگر موظف است رونوشت استعفاء و انصراف از آن را به شورای اسلامی کارگاه و یا انجمن صنفی و یا نماینده کارگران تحویل دهد.(تبصره ماده ۲۱ قانون کار)
۴-ضمانت اجرای استعفای غیر قانونی کارگر یا ترک کار چیست؟
اگر کارگری بدون رعایت شرایط استعفا، کار خود را رها کند در قانون به این عمل ترک کار می گویند. چنین کارگری مستحق دریافت حق سنوات نخواهد بود و حتی در موارد خاصی ملزم به پرداخت خسارت به کارفرما می گردد.
استعفا کارگر در قراردادهای کار معین
لازم به ذکر است که در قراردادهای کار معین و یا کار موقت، که کارگر متعهد و ملزم به انجام کار مقرری در مدت معین شده است،کارگر حق فسخ قرارداد را ندارد.
استعفا در این نوع قرارداد ها منتفی است و چنین استعفایی قانونا قابل قبول نیست. و در صورتی که در اثر ترک کار کارگر، خسارتی به کارفرما وارد شود، بعد از رسیدگی و احراز امر در مراجع حل اختلاف، کارگر ملزم به جبران خسارت خواهد شد.
و در پایان این نوشتار و توصیه به مشورت با مشاوران متخصص و کاردان در تمامی زمینه های حقوقی به خصوص در حوزه کسب و کارهای خود، به کلیه کارگران و کارفرمایان پیشنهاد می شود قبل از اقدام به استعفاء و یا انصراف از کار و پس از اخراج قرارداد کار معین که منجر به اخراج از کار کارگر می شود و در تمامی موارد خاتمه قرارداد کار با یک مشاور حقوقی قراردادها مشورت نمایید تا شما را در نحوه استعفا از کار راهنمایی نماید و در صورتی که نیاز به ثبت شکایت داشتند از خدمات تنطیم دادخواست آنی مشاور بهره بجویند.
شما عزیزان می‌توانید برای انجام وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره : 02188326049 و یا 09195663606 تماس حاصل فرمایید.
همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق لینک زیر برای شما فراهم می‌باشد.
نظرات (3)
رضاصمدی
1 سال پیشپاسخ به نظر
سلام چرا فکرکارگران ساختمانی نیستید کارگرساختمانی ۵سال تونوبت بیمه کارگرساختمانی هستند که خبر از سهمیه بندی بیمه کارگرساختمانی نیست لطفن شما پیگیری کنید باتشکر از شما شماره تماس من09052649918صمدی ازشهر خمینی شهر لطفن نامه پیگیری کنید باتشکر از شما
لیلا رضایی
3 ماه پیشپاسخ به نظر
سلام من نیاز به مشاوره دارم لطفاً با من تماس بگیرید
صادق رئیسی کیا
3 ماه پیشدر سامانه آنی مشاور ، گزینه "مشاره فوری" را انتخاب و درخواست مشاوره فوری ، ثبت و هزینه مربوطه را پرداخت فرمایید تا مشاوره مورد نظرتان به شما ارایه شود.
فرم نظر