با توجه به اینکه تشخیص تمامی موضوعات مربوط به دعوا توسط بازپرس در مرحله تحقیقات مقدماتی و قاضی دادگاه امکانپذیر نیست بر همین اساس با صدور قرار کارشناسی ، بررسی برخی موضوعات را به کارشناس مربوطه ارجاع می دهند.

البته امکان درخواست کارشناس از طرف طرفین دعوا هم قانونا امکان پذیر است.

برابر ماده ۱۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری :

اگر بازپرس تشخیص دهد که درباره بخشی از موضوعات پرونده کیفری ، نیاز به دریافت نظر فنی کارشناس رسمی دادگستری دارد و یا اگر یکی از طرفین پرونده کیفری درخواست ارجاع موضوعی را به کارشناس رسمی دادگستری نماید ،قاضی  می‌تواند تصمیم به انجام کارشناسی بگیرد و تصمیمش را با صدور قرار ارجاع امر به کارشناس رسمی دادگستری ، اعلام و به طرفین ابلاغ نماید.

پس به طور کلی در مرحله تحقیقات مقدماتی دادسرا اگر از نظر بازپرس یا دادیار یا دادستان تصمیم درباره پرونده نیاز به بررسی دقیق تر و تخصصی داشته باشد پرونده به کارشناسی ارجاع داده می شود.

و باید در قرار ارجاع به کارشناسی بصورت دقیق مشخص شود که درباره چه موضوعی نیازمند نظریه کارشناسی است تا کارشناس نظر خود را به درستی اعلام نماید.

لازم به ذکر است رسیدگی به مسایلی که جنبه قضایی دارد منحصرا در صلاحیت مقام قضایی است و کارشناسان رسمی دادگستری صلاحیت و حق اظهارنظر قضایی درباره مسایل پرونده را ندارند.

بنابراین نباید بررسی و اظهارنظر درباره مسایل قضایی را از کارشناس رسمی دادگستری درخواست کرد.

روش انتخاب کارشناس

برابر ماده ۱۵۶ آیین دادرسی کیفری:

بازپرس، کارشناس را به قید قرعه از بین کارشناسان رسمی دادگستری دارای صلاحیت در رشته مربوط انتخاب می کند. در صورت تعدد کارشناسان، عده منتخبان باید فرد باشد تا به هنگام اختلاف نظر، نظر اکثریت ملاک عمل قرار گیرد.

مفهوم کارشناسی چیست و وظیفه کارشناس چیست ؟

کارشناس رسمی دادگستری فردی ست که تخصص خاصی در زمینه‌هایی مانند مهندسی ، فنی ، حقوقی ، پزشکی ، امور ثبتی ، بانکی ، مالیاتی و... دارد و دارای پروانه کارشناسی است ،

توسط مراجع قضایی دادسرا و دادگاه‌ برای اعلام نظر تخصصی در مسائل خاصی انتخاب می شود معمولا درباره موضوعات پیچیده و تخصصی پرونده‌ نظر می دهد.

مقامات قضایی با تکیه بر دانش تخصصی کارشناسان، تصمیمات دقیق‌تر و درست تری می گیرند.

پس وظیفه اصلی کارشناس رسمی دادگستری ارائه نظر کارشناسی در پرونده‌هایی است که نیاز به دانش تخصصی کارشناس رسمی دارند و به عبارتی روشن کردن نکات فنی و تخصصی پرونده می باشد.

و در نهایت نظریه کارشناسی به قاضی در کشف حقیقت و صدور رای عادلانه کمک می کند.

تعیین دستمزد کارشناس

برابر ماده 157 قانون آیین دادرسی کیفری بازپرس دستمزد کارشناس را با رعایت کمیت، کیفیت و ارزش کار، پیش از ارجاع امر، تعیین می کند. اگر پس از اظهار نظر کارشناس معلوم شود که دستمزد تعیین شده متناسب نبوده است، بازپرس میزان آن را به طور قطعی تعیین و دستور وصول آن را می دهد. در هر حال دستمزد مزبور نباید از تعرفه تجاوز نماید.

موارد ارجاع به کارشناس در پرونده های کیفری

در ادامه نوشتار بیشترین موضوعاتی که در پرونده‌های کیفری به کارشناس ارجاع داده می شود را بیان می کنیم:

۱. تشخیص هویت و آثار جرم برای شناسایی متهم و قربانی جرم

۲. کارشناسی خط، امضاء و اسناد در جرائم جعل

۳. برآورد میزان خسارت ناشی از جرم مثلاً در جرم تخریب یا سرقت

۴. کارشناسی امور پزشکی قانونی در موضوعات  مربوط به علت مرگ، نوع جراحت، درصد نقص عضو.

۵. کارشناسی فنی یا مهندسی  مثلاً علت آتش‌سوزی یا تصادف

اعتبار نظریه کارشناسی

نظر کارشناس به‌عنوان «دلیل» در کنار سایر دلایل پرونده مانند سند، شهادت ، اقرار و ... در رسیدگی مورد توجه قرار می گیرد نه به‌عنوان حکم قطعی.

پس قاضی الزامی برای قبول آن ندارد اما در رویه معمولا قضات رای خود را با توجه به نظر کارشناس صادر می نمایند.

به عبارتی دیگر نظر کارشناسی صرفاً یک نظر تخصصی است و قاضی می‌تواند آن را بپذیرد یا رد کند.

مراحل کارشناسی در پرونده کیفری

1.  صدور قرار کارشناسی توسط بازپرس یا دادیار در مرحله تحقیقات مقدماتی دادسرا، و  قاضی دادگاه
2.  انتخاب کارشناس از بین کارشناسان رسمی یا در موارد خاص، خبره محلی
3. ابلاغ به طرفین برای حضور یا ارسال مدارک به کارشناس
4.  تنظیم و ارائه نظر کارشناسی در مهلت قانونی
5.  بررسی نظر کارشناس توسط قاضی و امکان اعتراض طرفین

حق اعتراض به نظر کارشناس

هیچ نظر کارشناسی در پرونده کیفری مطلق و غیرقابل اعتراض نیست پس طرفین می‌توانند:

۱. به همان کارشناس اعتراض کنند و توضیح بخواهند

۲. کارشناسی مجدد یا هیات سه نفره را درخواست نمایند

پیشنهاد آنی مشاور در ارتباط با کارشناس ، داشتن همکاری کامل و ارائه مدارک، عکس‌ها یا مستندات لازم برای دریافت یک نظریه قانونی و صحیح می باشد.

فراموش نکنید که نظر کارشناس ممکن است ناقص یا اشتباه باشد ،  پس می توانید در مهلت مقرر اعتراض کنید و بهتر است پیش از هر اقدامی با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کنید.

نتیجه‌گیری:

کارشناسی در پرونده کیفری ابزاری مهم برای کشف حقیقت و کمک به قاضی برای صدور رای عادلانه است.

کارشناسان رسمی دادگستری تنها در حوزه تخصص خود ، صلاحیت اظهارنظر درباره مسائل فنی مرتبط با موضوع پرونده را دارند آن هم در حدی که قاضی یا بازپرس در تصمیم خود از آنها خواسته باشد نه فراتر از آن.

️شما عزیزان می‌توانید برای وکالت یا دریافت مشاوره حقوقی و یا سفارش تنظیم لایحه و دادخواست ، تنظیم اظهارنامه آنلاین و دفاعیات حقوقی و دریافت دیگر خدمات حقوقی از مشاوران، کارشناسان و وکلای متخصص در «آنی مشاور» از ساعت ۱۰ تا ۱۷ روزهای غیر‌تعطیل شنبه تا چهارشنبه با شماره‌ : 02188326049 و یا 09195663606 با ما تماس بگیرید.

همچنین امکان دریافت مشاوره آنلاین حقوقی و دریافت برخی خدمات حقوقی از طریق پیوند زیر برای شما فراهم می‌باشد.